هدفمندسازی یارانه حامل‏‏های انرژی بر ارزش اقتصادی آب در بخش کشاوررزی شهرستان کلاله

بخش کشاورزی در مقایسه با صنعت، بنا به دلایل مختلف آسیب پذیرتر است. این امر باعث میشود تا کشورهای مختلف بخش اعظمی از سیاستهای حمایتی خود را بر استمرار تولید در این بخش به کار گیرند. بخش کشاورزی برای پیشرفت و توسعه نیازمند حمایت دولت است و دولت برای جلوگیری از کاهش سرمایه گذاری و افزایش تولید در این بخش سیاستهای مختلفی اعمال کرده است که یکی از مهمترین سیاستها، اعطای یارانه به نهاده های تولیدی است. یکی از نهاده های مهم مصرفی در بخش کشاورزی سوخت است که در ایران با قیمت بسیار پایین تر از قیمت جهانی در اختیار کشاورز قرار میگیرد و سهم زیادی از یارانه ی پرداختی را به خود اختصاص میدهد. اعطای یارانه به انرژی، به عنوان نهاده مورد نیاز برای استخراج آب، میتواند به عنوان یکی از عوامل تأثیرگذار در بهره برداری بی رویه از این منبع تلقی شود. در این مطالعه با توجه به فاز دوم هدفمندی یارانه ها و تصمیم به آزادسازی قیمت حاملهای انرژی تا سطح قیمت جهانی، به بررسی اثر این سیاست بر ارزش افزوده آب در بخش کشاورزی شهرستان کلاله با استفاده از مدل برنامه ریزی ریاضی خطی در پنج سناریو پرداختیم. نتایج نشان داد با افزایش قیمت سوخت سطح زیر کشت محصولاتی که نیاز آبی کمتری دارند افزایش خواهد یافت. همچنین نتایج حاکی از کاهش ارزش اقتصادی آب در نتیجه ی آزاد سازی یارانه ی حامل های انرژی است. براساس یافته های تحقیق با آزاد شدن قیمت گازوئیل تا سطح قیمت های جهانی، بازده برنامه ای به طور متوسط سالانه حدود 5/3 درصد نسبت به شرایط حاضر در منطقه کاهش مییابد. بر اساس نتایج بدست آمده ارزش اقتصادی آب در منطقه از قیمتی که در حال حاضر کشاورزان برای آب پرداخت میکنند بیشتر است. لذا به منظور ایجاد انگیزه ی صرفه جویی در میان کشاورزان توصیه میشود قیمت آب حداقل تا سطح قیمت در الگوی بهینه افزایش یابد و دولت تسهیلات لازم جهت توسعه ی روش های نوین آبیاری در اختیار کشاورزان قرار دهد.